मान्छे यौटै जात यौटै 
विचार किन फरक होला 
सबैले यक्दीन मर्नै पर्छ 
तर अरुलाई किन दुख दिन्छन होला

जन्मने सबैले आमा बाटै
फेरी दिमाग किन फरक पर्यो होला
जन्म भुमि त सबै को यौटै थियो
तर यो भेदभाब गर्ने चलन कसले बनायो होला

सोच्छु म कहिले काही
यो चलन बनाउने लाई के गर्ने होला
मानिस को दिमाग मा
समानता को भाबना कसरि जगाउने होला

केहि कबिता

मेरो देश

मेरो देश जन्म जन्म साथ थियो 
त्यो अगाड माया थियो 
मेरो देश मा नै 
मेरो जिबन थियो

खै कहाँ म हराय
सात समुन्द्र पारी आज
तर दुख्ख छैन मलाई
सबै को माया छ साथ

आफ्नो कथा लेख्दै छु आज
परिवार मेरो मनमा ताजा
कहिल्यही मेटिन्न देश को माया
यो त बिदेसिय हुने रैछ गाडा

केहि बिचार

यकता यो सब्द नै मिठो र आफ्नो हो , यो घर , परिवार , छिमेकि , पाटी जो सग पनि गर्न नराम्रो हुनै सक्दैन , कार्यगत यकता होस् या पाटी यकता नै किन नहोस , यसको मिलन यौटा कम्निस्ट को लागि त झन् धेरै महत्वो राख्छ, तर यहाँ यौटा कुरा भने हामीले पटक्कै भुल्न हुन्न , हाम्रो उदेश्य हामी के का लागि यी यकता गर्दै छौ त ? भिड जम्मा गर्न कि ? अपुरो क्रान्ति पुरा गरि सहिद अनि घाइते का सपना साकार पार्न ? यसको जवाफ चाही हामी सबै ले पहिल्यहि मागौ , मिलन पछि को बिछोड ले झन् ठुलो छेती हुन्छ त्यसैले यकता गरौ तर ....... सच्चियर आयर संसद बादी भास अनि त्यो कुर्ची मोह जब सम्म तिमि मा रहन्छ तब सम्म जति पटक यकता को रंग मन्चन गरेपन तिम्रो त्यो उदेस्य पुरा हुने छैन ,,, अब अर्का लाई उल्लु बनाउने काम छोड , आउ सच्चियर क्रान्तिकारी हात मिलाउ तिमीलाई सदै स्वागत गर्छौ हामी 

आफ्नो कबिता

 निर्णय हुनु पर्छ जरुर !

यकता को कुरा गाउमा हल्ला छ 

सबैको मनमा कौतुहलता छायको छ
केहुने हो सबैलाई उत्सुकता छ
तर के का लागि यकता त्यो प्रस्ट हुन जरुरि छ

बार्गेनिंग गर्न लाई यकता को नाटक कि
सहिद का सपना लाई साकार पार्ने शाहस
कर्यदिसा बदलेर आउने हिम्मत कि
संसदबाद मा फसेर पद लिने दुस्साहस

पहिले यसको निर्णय हुनु पर्छ जरुर
अनि मात्र बार्ताका कुरा गरौ हजुर
सहिद का सपना पछि परे जरुर
अब सच्चिने कोसिस गर्नु पर्छ तिम्ले हजुर

Doctor जी

Doctor जी आज्ञा गर्नु हुन्छ 

हे अगस्त मुनि
तिमीलाई धेरै थकाई लागेछ
आराम गर भनि

लेखि दिनु भयो
15 दिनको बिदा पनि
के थाहा उहालाई म मेहनत नगरी
बस्न सक्दिन भन्ने

खै यो आज्ञा कसरि पालन गरु
सोच्ने सक्दिन अनि
Doctor जी फेरि आज्ञा गर्नु हुन्छ
डुल्न घुम्न पनि मनाई छ भनि

पर्छ  !

मैले लेख्ने रचना र मैले देख्ने सपना
मिल्न जान सक्छ त्यसैलेत यो पुरा हुनै पर्छ
समाजका उदाहरण हामी बन्न पर्छ
ट्यसैलेत हामी यक भै अगि बढ्न पर्छ

सामन्ती यो सस्कार लाई हाम्ले तोढ़्नै पर्छ
नारी मुक्ति आन्दोलनमा यक भै लड्नु पर्छ
बलात्कारी कुकुर हरुलाई फासी दिन पर्छ
यो अवियान हामीले निरन्तर अगाडी बढाउनै पर्छ

मैले जसलाई देखे त्यहि लेखे

पुजीबादी देश मा रहने नेपाली हरु मा मैले अहमता भेटे , 

आफुलाई कम्निस्ट भन्न रुचाउने ले नै भेदभाब गरेको भेटे 
पैसाले सबै किन्न सकिन्छ भन्ने उनि हरुमा नालायक पन भेटे 
यो सबै मा चाही लागु हुन सक्दैन है , मैले जसलाई देखे त्यहि लेखे

म नारी

म नारी हु गर्भ छ मलाई
छोरी हुनु मा अझ गर्व गर्छु
आमा भनि तिमीले बोलाउदा
म आफुलाई सम्मानित ठान्छु

छोरी बने दिदि बने
आमा पनि बने म
यी नाता मेरा लागि
धेरै योग्य ठान्छु म

नाता विश्वास को हुनु पर्छ
यहि नाता लाई मान्छु म
विश्वास घाती नाता लाई
तिरस्कार गर्छ म

                                      ना री 

कागज मा मात्र होइन नारी अधिकार
ब्यबहारमा लागु गरौ
सुभ कामना दिने काम मात्र होइन
पुरुष साथी महिला लाई सम्मान गर्ने गरौ

आमा यक महिला हुन् यसलाई नभुलौ
यति भय काफी छ सबै महिला लाई सम्मान गरौ
बोलीमा मात्र होइन अधिकार
व्यवहार मा दिने गरौ

आमा को त्याग बलिदान लाई सम्मान गर्ने गरौ
यति सम्झे पुग्छ साथी त्यो सम्मान सबैलाई गरौ
नाता ठुलो होइन साथी कर्तब्य ठुलो बनाऊ
नारी को सम्मान दियर मात्र नारी दिबस मनाउ

खोज्छु

म हरेक सम्बन्ध विश्वास मा खोज्छु
रगत को नाता होस् या साथी विश्वास कै रोज्छु
म हरेक सम्बन्ध लाई कर्तब्य मा खोज्छु
कर्तब्य बिना को नाता म अधुरो देख्छु

म हरेक नाता मा आफ्नो पन खोज्छु
त्यसैले होला म नाता दयित्वो लाई भन्छु
म नाता अर्थ यसै गरि खोज्छु
म आफु पनि यसलाई निभाउने कोसिस गर्छु

पर्दो रहेछ

समय को गति संगै चल्न पर्दो रहेछ
याद आउछ धेरै तर भुल्न पर्दो रहेछ
आफै बाट यसको जवाफ खोज्नु पर्दो रहेछ
यो देश को माया आखिर कति हुदो रहेछ

ज्यान जहा भय पनि मन त देशमै रहेछ
नचाहेर पनि देश छोड्नु पर्दो रहेछ
कहिले काही तिमीबाट टाढा हुनु पर्दो रहेछ
थाहा छैन यो देश को माया कति हुदो रहेछ
थाहा छैन यो देश को माया कति हुदो रहेछ

तिमि ठिक छौ या बेठिक 

आफ्नै मनलाई सोध तिमि तिमि ठिक छौ या बेठिक 

आफैलाई हेरेर आफ्नो मुल्यांकन गर तिमि ठिक छौ या बेठिक
आफुमा darna सिक तिमि तिमि ठिक छौ या बेठिक
अरुलाई दुख्ख दिनु अगाडी सोच तिमि तिमि ठिक छौ या बेठिक

मानिस बाट गल्ति हुन्छ तर तिम्रो गल्ति कस्तो छ ठिक या बेठिक
तिमि आफु असल मान्छे बनि सोच तिमि ठिक छौ या बेठिक
पिडा सबैको बराबर हुन्छ त्यसैले सोच तिमि ठिक छौ या बेठिक
आफैले आफुलाई सोध तिमि तिमि ठिक छौ या बेठिक

म मान्दिन 

ठुलो र सानो को भेद भाब म जान्दिन
तर नैतिक हिन हरुलाई म मान्छे मान्दिन
तिम्रो पद के हो म जान्दिन
तर तिम्रो गलत प्रबिधि म मान्दिन

किसान होउ या नेता म भेद भाब गर्दिन
तर तिम्रो त्यो झुट को खेति लाई म मान्दिन
सच्चाई बदल्न म दिने छैन
तिम्रो झुट न नंग्याइ म छोड्ने छैन

मे रो  दे सं 

हिमालयको काखमा छ मेरो देश नेपाल
सदै स्वोच्छ हावा बहने डाडा काडा बिशाल
सुन्दर ति खेत बारी कान्लै कान् ला छन् हजार
जन्मभूमि मलाई प्यारो जय जय नेपाल

चार कोशे झाडी भित्र मेरो गाउ शहर
जता ततै छरियका पशु पन्छी हजार
विकास गरौ सबै मिलि जल स्वोत छ अपार
हामी सबै यक्जुट भय बन्ने छ देश बिशाल

नारी पुरुष जनजाती सबै बनौ बराबर 
देशको बिकाश मिलि गरौ बनौ हामी सराबर
हेप्ने काम बन्द गरौ बनौ हामी सबै सरल
देश रहे हामी हुन्छौ सोचौ सदै भर

 सिन्धुली

गाउँमा मलाई सानो जात भन्छन्
समाजमा हजुर पानि नै चल्दैन....
श्रम पनि चल्छ सिप पनि चल्छ
तर पनि पानि चैं चल्दैन            
उस्तै हो शरिर रातो खुन बग्ने
शरिरमा हजुर पानि त बग्दैन....     

गाउँमा मलाई सानो जात भन्छन्
समाजमा हजुर पानि नै चल्दैन......

-जसमान दर्नाल 'जिवन'
दुधौली नगरपालिका सिन्धुली

जीवन कबिता

पर्छ

समय लाई मान्नु पर्छ
आफ्नो कर्तब्य जान्नु पर्छ
इमान्दारी ता बाहिर देखाउने होइन
तिमि भित्र को मन सफा हुनु पर्छ

लुटेर लुट्न सक्दैन कसैले                    

आफु भित्र सच्चाई हुनु पर्छ

अरुले केहि गर्न सक्दैन

तिमि ले आफुलाई चिन्नु पर्छ

समाज सग डराउने होइन
आफु सग डराउन सिक्नु पर्छ
गलत काम गर्नु अघि धेरै
पटक सोच्नु पर्छ

गलत सोच राख्न हुन्न
सहि मार्ग मा हिड्न पर्छ
नैतिक वान बन्न लाई
आफु भित्र विश्वास हुन् पर्छ

मान्छे नैतिक रुपमा सफा हुनु जरुरि छ, त्यसैले समाजमा भय का देखियका गलत चरित्र को भंडा फोर गर्नु अत्यन्त जरुरि हुन्छ, मानिस कोहि गलत हुदैन गलत उसको सोच हुन्छ, गलत सोच राख्ने मानिस समाज को किरा हुन्छ,,, त्यसैले यस्ता किरा लाई खतम गर्न हामी ले अगाडी बढ्ने हिम्मत गर्नै पर्छ , समाज को नजर मा नैतिक वान देखियर भित्र आफ्नो मन चाही गल्लि को किरा को जस्तो हुने मानिस ले समाज लाई धेरै धोका दियको हुन्छ, त्यसैले यस्ता व्यक्ति को भंडा फोर मेरो अवियान.......

के हो प्रेम !

प्रेम को अर्थ के हो ?
माया त यक विश्वास हो
गलत प्रयोग नगरौ
प्रेम त निस्वार्थ भाबना हो

मत मेरी आमा लाई प्रेम गर्छु
अनि छोरा छोरी लाई
देस लाई प्रेम गर्छु
अनि यो देस को माटो लाई

प्रस्ताब के का लागि माया गर्न
के माया पनि प्रस्ताब मा हुन्छ गर्न
माया त यौटा सक्ति हो त्यसलाई
दुरुपयोग हुदैन गर्न

माया यौटा अत्भुत tatto हो
यसलाई हुदैन प्रचार गर्न
माया यौटा आत्मा हो
यसलाई आत्मा मा राख्ने हो

सकिदैन

समुन्द्र को सतह हेरी
त्यसको गहिराई नाप्न सकिदैन
मानिस को अनुहार हेरी
उसको गुण य़ा दोष थाहा पाइदैन

समुन्द्र को गहिराई नाप्न
त्यसको भित्र जानै पर्छ
मानिस को पहिचान जान्न
उसको नजिक बन्नु पर्छ

कर्तब्य को पहाड हुन्छ
त्यसलाई फोड्न सक्नु पर्छ
आत्म बिश्वास लियर नै
हामी अगाडी बढ्नु पर्छ

हिड्ने बाटो यौटै हो भने
गन्तव्य मा पुग्दा भेट हुन्छ
सहि सोच विचार ले नै
मानिस लाई माथि पुर्याउछ

जीवन के हो

जीवन के हो यो बाद्यता को बन्दन हो या खुशी को संगम
जिबन संगर्स त पक्का हो त्यसैले कहिले बनिदिन्छ धेरै कठिन
कहिले कहिँ उतार चढाब धेरै आउछन सामना गर्न हुन्छ कठिन
सरल छैन जिबन यो भैदिन्छ कहिले काही धेरै जटिल

चल्दै जान्छ बिस्तारै भन्दा कहिले आउछ निर्णय जटिल
अगाडी बढ्ने होकी होइन बनिदिन्छ यो उपाय कठिन
सोच्न धेरै गार्हो हुन्छ परिस्थिति त्यस्तै कठिन
पायर गुमाउन हुन्न बरु सोचेरै चलाउ धर्यता को अधिन

आउ मिलाउ क्रान्ति कारी हात हरु
छोडौ अब संसदीय भास हरु
जुटी बनाऊ हाम्रा लालकिल्ला हरु
न खेलौ अब आफ्नै लाई दुस्मन बनाउने खेल हरु

फरक हे प्रचण्ड अब नफस अरु
सुद्र प्रचण्ड खुलाउ तिम्रा चेत हरु
अब चिनेउ दुस्मन का चाल हरू
ढिला नगर अब फस्लाउ निस्कनै नसक्ने गरि

हाम्रो अधिकार संसद मा होइन सडक बाट खोज्ने गरी
आउ प्रचण्ड अब सुद्रने बाचा गरि
आफ्ना लाई बिर्सी दुस्मन लाई विश्वास गर्दा खेरि
थाहा पायौ नि प्रचण्ड अधिकार सबै लुट्न लाग्दा खेरि

देश जाग्नु पर्छ

अब देश जाग्नु पर्छ
सामन्ती कुरीति तोड्नै पर्छ
दलाल हरु को बलि दिन
अब अगाडी बढ्न पर्छ

देश लाई बचाउन
दुष्ट हरुलाई नास्नै पर्छ
अब देश जाग्नु पर्छ
यो देशलाई मुक्त गर्नु पर्छ

अब फेरि सामन्त को अन्त गर्न
हामीले कम्मर कस्नै पर्छ
अब देश जाग्नु पर्छ
देश को मुक्ति को लागि हामी तयार हुनै पर्छ

महिला जाग्नु पर्छ
जनजाती दलित सबै जाग्नु पर्छ
अब देश जाग्नु पर्छ
अब जनता जाग्नु पर्छ

अन्याय का बिरुद्ध लड्न
अब सबै यक हुन पर्छ
अब देश जाग्नु पर्छ
जनता ले मुक्ति पाउनै पर्छ

विस्तार वादको अन्त्य गर्न
अब हामी उठ्नु पर्छ
अब देश जाग्नु पर्छ
मुक्तिकामि हामी सबै जाग्नु पर्छ

साम्राज्य वादको अन्त गर्न
अब जनता उठ्नु पर्छ
अब देश जाग्नु पर्छ
हामी सच्चा कम्निस्ट यक हुनै पर्छ

जन्म दिन को धेरै धेरै सुभ कामना मेरी प्यारी आमा

जन्मदिन को सुभ कामना छ आमा तिमीलाई
हजार वर्ष को आयु माग्छु आमा तिमीलाई
मेरो हिर्दय मा सजाउने छु आमा तिमीलाई 
लाखौ लाख सुभ कामना छ आमा तिमि लाई

सधै हास्नु आमा तिमि तिम्रो खुसि लाई
म सदै मेरै खुसि ठान्ने छु तिम्रो खुसि लाई
सु-स्वस्थ र दिर्गायु को कामना छ तिमीलाई
तिम्रो खुसि जिवन को कामना छ सदा लाई

म सदै तयार छु तिम्रो जिबन रक्छ्या लाई
तिम्रो चरण कमल मा रहने छु आमा सदा लाई
तिम्रो न्यानो माया भित्र म रमाउन लाई
सदै स्वोस्थ हुनु ल आमा तिमि यहि भन्छु सदै म तिमीलाई

जुट्नु पर्यो है साथी अब उठ्नु पर्यो है
दश बर्षे जनयुग्द को उपलब्धि खतम पार्लान है
हेरी बस्ने होइन साथी हक खोजौ है
हाम्रो संबिधान अब बन्दैन
हामी लड्न तयार बसौ है

हाम्रो अधिकार खोस्न दिन हुन्न है
यसको लागि यक्जुट बनौ मिल्ने सम्म है
सचेत बनि अगि बढौ हार्नु हुन्न है
विस्तार बाद ले जरा गाड्दै छ सबै उठौ है
विस्तार बादी हरु लै अब nimityannai पार्नै पर्छ है

मैले कहिल्यहि झुट बोल्न जानिन
कसैलाई पराया पनि मानिन 
सबैलाई समान ब्यबहार गर्दा 
मैले आफुलाई कहिले यक्लो ठानिन

समय को गतिलाई मैले सानो मानिन
कसैलाई पनि मैले नराम्रो ठानिन
मेहनत गर्ने हरुलाई मैले
कहिल्यपनी अपमान गरिन

काम त सबै काम नै हो
कुन ठुलो कुन सानो मैले भनिन
मेहनत नै ठुलो धन हो
त्यसैले मैले यसको कहित्यहि अपमान गरिन

को सानो को ठुलो मैले जानिन
तर कसैलाई भेद भाब मैले गरिन
कर्तब्य को नाता लाई मैले
कहिले पनि इन्कार गरिन

आमा बुवा भगवान हुन्
दुई छोरा मेरा मुटुका धड्कन हुन्
आमा बुवा जन्म दाता हुन् 
दुइ छोरा मेरा आदर्श हुन्

आमा बुवा मेरा सफलता का गुरू हुन्
दुइ छोरा सफलता को बाटो हुन्
त्यसैले मेरा लागि आमा बुवा अनि
मेरा दुई छोरा नै संसार हुन्

मेरा अतीत का साथी आमा बुवा हुन्
भबिस्यका साथी दुई छोरा हुन्
बर्तमानमा यी दुबै मेरा लागि बराबर हुन्

बिजय दसमी

बिजय दसमी तिमि खुसि लियर आउ
हरेक मानिस को मन बाट बैरभब हटाऊ
सबै जना मिलि जुली ramauna सिकाउ
हे बिजय दसमी तिमि सबको मनलाई santa बनाउ

हरेक घरमा तिमि असान्ती लाई मेताऊ
हे बिजयदसमी तिमि सब को घरमा खुसि लियर आउ
असत्य को अन्त गरि सत्य लियरआउ
सबै को घरमा तिमि दिप बनेर आउ

कस्तो मान्छे लाई विश्वास गर्ने
उसको चरित्र कसरि थाहा पाउने 
आखिर किन मानिस यति घटिया बन्छ 
उसलाई कुन रुप मा वर्णन गर्ने

मान्छे लाई चिन्ने सुत्र के हो
त्यसलाई खोज्न कहाँ जाऊ
मानिस यति सम्म गिर्दो रहेछ
म यस्तो कुरा कसरिथाहा पाउ

नैतिकता र इमान्दारिता
आज गुमिसक्यो जस्तो लाग्छ
कसरि म यी सब ब्यक्त गरौ
मलाई त यस्ता मान्छे सग
घ्रिनI लाग्न लाग्नथाल्छ

आयो भन्छन तीज मलाई त थाहा छैन
बिदेस को भूमिमा आम़ा ,दिदि बहिनि छैनन् 
यता उता हेर्ने गर्छु ,कतै छनकि आफ्ना भनि 
Paudina कतै पनि तीज आको रोनक पनि

मन भित्र अध्यारो भो छैन कतै जाने ठाउँ
कति दुखि हुदो रहेछ बिदेस को यो ठाउँ
आद आउछ दिदि,बहिनि मिलि बसे को त्यो गाउ
जानत मन थियो तर म खै कसरि जाउ

मनाउनु होला तिज सबैजना मिलि आम़ा
आउने बाचा गर्छु ऋण तिरी त्यो गाउमा
बाद्यता र मजबुरी को कस्तो यो चोला
सबै जना दिदि बहिनि रमाईलो गर्नु होला

मत खुसि हुन्छु तिम्रो ओठ को मुस्कानमा
अनि तिम्रा उपलब्दी र सफलता मा
मलाई चाहिन्छ तिम्रो खुसि सदै तिम्रो जिबन मा
मत सदै चाहन्छु खुसि तिम्रो जिबन म़ा

मेरा जिबन का हरेक खुसि तिमीलाई दिन पाय
धन्य सम्झने छु आफुलाई तिम्रो खुसि हेर्न पाय
संसार का सबै खुसि तिमि लाई दिन पाय
तिम्रा हरेक दुख्ख सबै आफु भोग्न पाय

हर पल हर छेन तिम्रो सामु हुन पाय
मेरा हातले सदै तिम्लाई खुवाउन पाय
दुख्ख कस्ट सबै भुल्थे तिम्लाई चुम्न पाय
तिम्रो त्यो मुलायम हात आफ्नो हात म़ा लिन पाय

आमा हुनुम़ा गौरभ गर्छु तिमीलाई पाय
माया को वास्तविक रुप तिम्रो जन्म पछि पाय
तिम्रो जन्म बाटै मैले नया जिबन पाय
मैले तिम्लाई जन्म दिय त्यसै लेत म खुसि भय

कहिले मोदी को सेवा मा ब्यस्त त कहिले चरी को ..... कहाँ छन् हाम्रा सिन्धु का जनता लाई सम्झने फुर्सद न त कोइराला लाई ,नत सभासत लाई नत छ त्यसको चासो हाम्रा पत्रकार र मनाबधिकार बादिलाई , सयौ को sankya मा पुरियर गनाइ रहेका ति लास हरु ,खान नपाई chhatpatai रहेका बाढी पिडित तिनको चासो लिने फुर्सत कसैलाई छैन, हरे मेरो देस अनि मेरो देस का शासक . यहि हो मेरो देस मा आयको गढ़तंत्र

निदौन सकिन राजु

तिमीलाई चोट लाग्यो
सुने मैले आज
आसु रोक्न सकिन नि
मानिस को भिड को माझ

तिमीलाई कति दुख्यो
सोच्दा सोच्दै आज
निदौन सकिन राजु
यो बिछ्छौन माझ

मुटु भरि त्यो चोट को
पिडा खपे को छु
तिम्रै लागि आज म
यो धर्ति मा बाचे को छु

बाघ बुढो स्याल तन्देरी
तुलना गर साथी

खरायो र कछुवा मा
को छ आज माथि

देस का लागि केहि गर्ने
तिम्ले सोच साथी

उछिन्ख्ल भै
जनता भाड्ने काम ले

पुग्दैनौ तिमि माथि
धेरै सोच परेकानै सदै
आउनेछन माथि